Dag 5, 21 juni, Wieliczka zoutmijnen en Auschwitz

Vandaag gaan we vroeg uit bed, we hebben namelijk een hele vroege tour geboekt bij de Wieliczka zoutmijnen, deze start al om 7u50. Bij het hotel hebben we kunnen regelen dat we een half uurtje voordat het ontbijt normaal begint (7u30), al een simpel ontbijt kunnen nemen. Om 7u staan we dus in het hotel bij de ontbijt tafel wat eten naar binnen te schrokken.

Wieliczka zoutmijnen

Eenmaal klaar met het ontbijt stappen we in de auto, onderweg naar de zoutmijnen. Naar schatting is het zo’n 20 minuutjes rijden vanaf het hotel, en inderdaad, we komen mooi naar zo’n 20 minuutjes aan. Het is nog redelijk rustig, de auto kan mooi op een kleine parkeerplaats precies naast de ingang. Het is vervolgens wel even zoeken waar we precies moeten zijn, allemaal heel duidelijk staat het niet aangegeven. Het blijkt dat we onze online-tickets moeten omruilen voor ‘echte’ tickets, en dat we nadien in een rij moeten gaan staan voor de Engelstalige gids.

Om ons heen zien we veel mensen rondlopen, vooral in grotere groepen. En veel groepen kinderen. In onze rij blijft het bijzonder rustig. Om 7h50 komen we erachter dat we een prive-tour hebben, we zijn de enige twee welke met onze gids de mijnen in gaan, dat is mooi :-). Als we beginnen aan de tour gaan we eerst met een trap naar beneden, 64 meter en 380 treden, daar ben je wel even mee bezig. Beneden aangekomen beginnen we met een bijzondere wandeling langs gangen en bezienswaardigheden welke in lange history zijn gebouwd in de mijn.

Alle standbeelden welke we tegenkomen zijn gemaakt van zout, op veel muren (ook van hout), zien we veel zout-kristalisatie. Veel stukken hout zijn al honderden jaren oud, en geconserveerd door grote hoeveelheden zout.

In Polen moeten volgens de gids kinderen verplicht op excursie naar een historische locatie in het land, waaronder deze locatie kan onder de keuze vallen. Dit merken we best goed, er zijn een hoop kinderen met grote groepen welke met school hier nu op excursie zijn. Omdat we maar met z’n tweeën zijn (en de gids natuurlijk), lopen we regelmatig op een groep voor ons in. Het verhinderd gelukkig niet dat we alles goed kunnen bekijken.

Als je door de mijnen loopt is alles onvoorstelbaar groot. De mijnen hebben een totale diepte van 9 verdiepingen, en elke verdieping is zo groot als het dorp dat er bovenop ligt. Lange gangen, hele grote hallen, het is echt onvoorstelbaar.

De gids weet te vertellen dat de mijnwerkers drie keer per dag bidden bij verschillende kapels die ze hadden in de mijnen om bescherming, het was tenslotte echt gevaarlijk werk. Op mijn vraag of het ook heeft geholpen bleek uit het antwoord dat er best wat doden zijn gevallen.

Als we een aantal verdiepingen hebben doorgelopen komen we bij het einde aan: de lift naar boven. Op mijn vraag of het de oorspronkelijke lift is (hij ziet er best oud uit), dat het de kooi heeft van de oude lift, de rest is nieuwer. De lift gaat met 4 meter per seconden naar boven, na 45 seconden komen we boven aan. Het is krap in het liftje, we staan met 6 man in een kooitje, waar in theorie 9 man in zou kunnen.

Als we buiten komen is het zo’n 10u, veel vroeger dan we eigenlijk hadden verwacht. Als we nu naar Auschwitz rijden komen we veel te vroeg aan, de tickets welke we hebben zijn pas voor 15u. We besluiten in de regio te kijken naar interessante dingen, en komen een locatie tegen waar een concentratiekamp heeft gestaan. 10 minuten rijden geeft de navigatie aan.

Concentratiekamp in Krakau

Eenmaal op locatie is er vrij weinig te zien, blijkbaar zijn er enkel nog wat gedenkstenen en is de rest helemaal weg. Na even rond te hebben gelopen om het zeker te weten stappen we weer in de auto, we zetten toch maar koers naar Auschwitz. Onderweg geven we onze auto nog wat drinken en is het tijd voor een lekker ijsje, ook hier is het namelijk heel erg warm weer.

Auschwitz

Aangekomen bij Auschwitz parkeren we de auto op de parking, en betalen 10 Ztl. (zo’n 2,50 euro). Niet alles staat even goed aangegeven, maar uiteindelijk weten we de juiste locatie te vinden waar we kunnen navragen of we onze tickets kunnen omzetten naar een vroeger tijdstip. Helaas, dat kan dus niet.

Auschwitz bestaat uit meerdere delen, waarvan er 1 deel helemaal vrij te bezichtigen is (Birkenau), we besluiten om daar naartoe te rijden en op eigen initiatief rond te lopen. Birkenau ligt op 5/10 minuutjes rijden afstand van de hoofd locatie. Er rijden ook pendelbussen continue tussen de twee locaties, wij kiezen er echter voor om toch met eigen vervoer te gaan.

We gaan eerst even lunchen bij 1 van de restaurants bij de hoofdlocatie.

Aangekomen bij Birkenau parkeren wij de auto aan de zijkant, dit leek ons het dichtstbij de hoofdingang.

Wat drukte betreft valt het mee, maar het is ook een gigantisch complex waar we het over hebben. Een enorm uitgestrekt gebied met vele barakken waar mensen vroeger door het regime werd opgesloten. We lopen naar binnen door een ingang bij een gebouw aan de voorkant en lopen langs het spoort waar mensen vroeger arriveerde in het kamp. Als je daar loopt krijg je toch best een dubbel gevoel, het is onvoorstelbaar wat hier is gebeurd vroeger.

Als we naar achter lopen komen we bij de gaskamers en de crematoria waar massa-genocide plaatsvond. De gebouwen zijn op het laatst door de Duitsers zelf vernietigd om zo weinig mogelijk sporen achter te laten van de genocide. De gebouwen liggen nog in de oorspronkelijke staat: ingestort.

Tussen de twee vernietigde gebouwen staat nu een memorial voor de mensen welke vergast zijn.

We lopen nu vanuit de achterkant langs de barakken terug naar voren. De meeste barakken zijn gesloten of worden gerenoveerd, veel barakken zijn voorzien van stutbalken aan de zijkanten om instorten te voorkomen.

Er zijn echter ook barakken waar je in kan lopen. Hier kun je zien hoe zo’n barak is ingericht.

Er zijn verschillende barakken, diegene die opgesteld zijn waren voornamelijk voor vrouwen en kinderen. De laatste barak welke we konden bezichtigen aan de binnenkant was een soort van “death-row” barak. In deze barak werden vrouwen/kinderen geplaatst voordat ze werden gedood, zonder eten en drinken. Dit kon dagen duren voordat ze daadwerkelijk uit de barak kwamen.

Als we Birkenau hebben doorgewandeld keren we weer terug naar de andere locatie, over ongeveer een uurtje begint onze tour. Aangekomen moeten we nog een kwartiertje wachten voordat we naar binnen mogen, eenmaal binnen moeten we door een security check met poortjes en sluiten aan in de rij voor een koptelefoon met ontvanger. Het is er druk, ook al heb ik de indruk dat nog niet alle tours zijn volgeboekt. 

Als we om 15u aan de beurt zijn wordt de Engelse tour omgeroepen, de groep mag naar buiten lopen (elke groep is maximaal 30 man). Eenmaal buiten is het nog een keer wachten voordat de gids daadwerkelijk buiten komt. We weten dan ook gelijk waar de koptelefoon voor bedoelt is: de groep is zo groot (en de meerdere groepen bij elkaar zo druk), dat het de enige manier is voor de gids om zichzelf verstaanbaar te maken. 

Om iets na drie betreden we het complex, en wandelen langs de bekende “Arbeit macht frei” aanduiding aan de bovenkant van het hek.

Tijdens de wandeling in het complex gaan we een aantal gebouwen in. Veel foto’s, maar ook veel spullen van vroeger worden uitgestald. Als mensen aankwamen in Auschwitz werd ze alle bezittingen afgenomen, een gedeelte van deze bezittingen laten ze hier zien (er is ook een hoop afgebrand). 

In een grote kamer hadden ze een twee grote ruimtes gemaakt met menselijk haar, de mensen werden bij aankomst geheel kaal geschoren. Deze haren bewaarde ze om oa textiel van te maken.  Het was helaas niet toegestaan om hier te fotograferen. Zo ook was het niet toegestaan om te fotograferen bij de cellen waar medische experimenten werden uitgevoerd. Ook de crematorium welke aanwezig is op het complex is niet toegestaan te fotograferen, we lopen er wel binnen. Als je er loopt en je staat er bij stil dat de meerdere ovens welke je ziet zijn gebruikt voor massa crematies….

De muur waar veel mensen doodgeschoten zijn. De afgesloten ramen aan de linkerkant was om te voorkomen dat opgesloten mensen zagen wat er bij die muur gebeurde, het geluid zal echter genoeg zijn geweest…

Wat erg jammer was is dat Auschwitz een echte toeristenfabriek is geworden. Het is er echt veel te druk. Groepen lopen letterlijk in een file door de gebouwen en over het complex. Hierdoor wordt iedereen continue opgejaagd en heb je zeker niet altijd de tijd die je af en toe nodig hebt om alles goed te bekijken.

Als we na een dikke twee uur klaar zijn met de hoofdlocatie geeft de gids aan dat we nu naar het complex van Birkenau gaan. Wij besluiten om hier af te haken omdat we daar al alles hebben gezien. Zijn we ook nog mooi op tijd terug bij het hotel, het is tenslotte toch nog een dik uur rijden vanaf Auschwitz naar Krakau. 

Terug in Krakau

We belanden een restaurant zo’n 5 minuutjes van ons hotel af. Tamara kiest voor kalfswang en ik voor een lekkere hamburger. We nemen er een lekker lokaal biertje bij.